هات تپ نیازمند انجام فازهای طراحی و ومهندسی چند مرحله ای است، به نحوی که در صورت عدم رعایت این نکته فرایند دچار آسیب هایی جدی خواهد شد. مهندسی که جزو الزامات فرایند انشعاب گرم محسوب می شود خود در لایه ها و ابعاد متعدد پیاده می شود. فاز بندی و دسته بندی پروسه مهندسی می تواند به چند شکل انجام شود. رایج ترین نوع فازبندی، به تقدم و تأخر فرایندهای مهندسی بر اساس اولویت بندی زمانی کار مربوط می شود، به این معنا که تیم مهندسی در تدوین برنامه خود زمان بندی ای از روال کاری خود را ترسیم کرده و بر اساس آن شروع به دسته بندی فعالیت ها و انجام فرایندها می کند. مراتب زمانی مهندسی هات تپ را می توان به این ترتیب برشمرد که در گام اول بازدید از سایت انجام می شود، سپس اطلاعات فنی دریافت شده و مطالعات امکان سنجی روی داده های انباشته شده انجام می شود. پس از گزاردن گام های فوق، تیم مهندسی بر اساس کار گروهی هر یک از فرایندهای مربوطه به عملیات هات تپ را برنامه ریزی و دستورالعمل مربوط به آن را تدوین می کنند.
نوع دیگر زمان بندی، فاز بندی بر اساس مراتب انجام عملیات هات تپ است. در چنین شرایطی مختصات فنی کار گرم هات تپ به عنوان نقطه عزیمت و سنگ بنای کار در نظر گرفته می شود و به مرور برنامه ریزی مهندسی هر کدام از گام های هات تپ انجام می شود. در نوع دیگر از برنامه ریزی می توان اهمیت و حساسیت فرایندها را معیار قرار داد و اولویت را به دشوارترین و حساس ترین کار گرم داد. این شرایط زمانی اتخاذ می شود که پیمانکار بنا به دلایل فنی یا اقتضائات کار خود، وسواس بالاتری را نسبت به آیتم های آسیب رسان به هر کدام از مراحل عملیات هات تپ دارد. هر کدام از روش های فوق مزایایی نسبت به سایر روش ها دارند که مجری هات تپ بر اساس متغیرهای مختلف نظیر روش کار خود، یا شرایط فنی عملیات، یا درخواست مشتری یکی از آن ها را بر می گزیند.
عملیات هات تپ
مهندسی هات تپ اصلی ترین فرایند در پشتیبانی عملیات انشعاب گیری به روش گرم به حساب می آید و از این رو اهتمام به آن جزو اصول کاری هر شرکتی است که در صدد انجام عملیات انشعاب گیری است. در بخش های پیشین بخشی از وظایف واحد مهندسی را ذکر کردیم و در ادامه به برخی موارد دیگر نیز اشاره خواهیم کرد. اما پیش از آن باید توجه داشت که موارد ذکر شده فقط خطوط اصلی و مختصات کلی عملیات هات تپ را تعیین می کنند. هر عملیات شرایط و ویژگی های خاص خود را داراست که بالطبع طراحی و مهندسی منحصر به خویش را دارد. از این جهت هر فرایند نیز شرایطی متفاوت با فرایند مشابه در عملیات هات تپ دیگر دارد. بنابراین مجریان و مهندسین اجرایی هات تپ در خصوص هر فرایند ویژه ناچار به طرح و تدوین فرایندها به شکل ویژه آن عملیات دارند. با این وجود آن چه ذکر شد مختصات کلی فرایندهای مهندسی هات تپ را شرح می دهد که در مورد تمامی فرایندها تقریباً مشابه است اما کل فرایندها را پوشش نمی دهد. با در نظر داشتن این توضیحات به ذکر برخی فرایندهای مهندسی دیگر در زمینه نجام عملیات هات تپ می پردازیم:
یکی از وظایف مهندسین هات تپ اتخاذ تدابیر حساب شده و کارآمد جهت رفع مشکلاتی است که حین کار ممکن است به وقوع بپیوندند. مهندسین هات تپ باید دارای ذهنیت حل مسئله و یافتن پاسخ های سریع و بدیع برای مشکلاتی باشند که می تواند به مانعی بر سر راه عملیات هات تپ گیری تبدیل شود. در مواقع رفع مشکل باید طرح و برنامه ای دقیق برای آب بندی کامل و ممانعت ار بروز نشتی روی خط وجود داشته باشد. این طرح و برنامه باید به گونه ای باشد که هماهنگی و همگنی میان اجزای خط را به لحاظ فنی و عملکردی حفظ کند. محافظت از رویه جاری خطوط لوله یکی از اهم وظایف مجریان هات تپ محسوب می شود. اصولاً هدف کارفرمایان از انتخاب عملیات هات تپ برای انشعاب گیری این است که بدون نیاز به مسدود کردن خط لوله یا خاموش کردن فعالیت های مجتمع بتوانند انشعاب را گرفته و از خط انشعاب یافته بهره برداری کنند. حال اگر به خاطر عملیات هات تپ به هر دلیلی خط دچار خاموشی شود در واقع فلسفه وجودی و توجیه عملیات هات تپ زیر سؤال رفته است. بنابراین مجری انشعاب گرم باید تمام تدابیر لازم جهت ممانعت ار بروز چنین رویدادی را پیش بینی کرده باشد. در غیر این صورت مجموعه و خود وی دچار مشکل خواهند گردید. تمامی هماهنگی ها با تیم مهندسی کارفرما می بایست صورت گرفته شده باشد. هر گونه اقدام پیشگیرانه که مانع چنین رویدادی می شود باید اتخاذ و تدبیر شود.
اقداماتی که می بایست برای نیل به این هدف صورت گیرد بخشی فنی و بخشی هم مربوط به برنامه ریزی های نرم افزاری است. در هر دو حالت نیز تیم اجرایی باید مجهز به تدابیر مهندسی مذکور باشد. نکته مهم این که تدابیر مذکور می بایست بر اساس مقتضیات عملیات هات ت باشد. در این خصوص مهندسین باید اطلاعات دقیق و کامل از ویژگی های فنی و محیطی کارشان داشته باشند. باید محیط انجام عملیات دقیقاً رصد شود. باید ارزیابی شود که روی خط لوله ای که عملیات می بایست روی آن انجام شود چه مشخصاتی موجود است. سایز لوله، جنس لوله، دمای سیال و شرایط محیط کار. راستای لوله، محل قرار گیری لوله، تجهیزاتی که در امتداد لوله مذکور نصب هستند، فرایندی که در بخش مورد نظر از مجتمع روی سیال در حال انجام است و مواردی از این دست می بایست به صورت کامل در دسترس مهندسین باشد.
داشتن دستورالعملی که در مواقع اضطراری مختصات خاموش کردن خط و بستن جریان سیال درون خط را مشخص می کند جزوی ضروری از دستورالعمل های مهندسی هات تپ است. ممکن بنا به هر دلیلی حین انجام عملیات هات تپ ایرادی بروز پیدا کند. ممکن است مواد و متریال ها، و قطعاتی به درون لوله بیفتند که ماندن شان در محل خطرناک باشد. برای مثال ممکن است سیال درون لوله آن ها را با جریان خود به جلو براند و باعث درگیر شدن شان با تجهیزات حساس و آسیب پذیر شود. یا ممکن است قطعات مذکور در میانه راه در محل هایی انباشته شده و در مسیر جریان سیال اختلال ایجاد کنند، به صورتی که مجموعه دچار افت فشار شود و خروجی مورد نظر خود را دریافت نکند. ممکن است بنا به نا هماهنگی ها و یا عدم اقدام مجری عملیات جهت اخذ پرمیت تصادم ها و تداخل هایی در کار رخ دهد که حین انجام هات تپ آسیب احتمالی به مجوعه وارد کند. مجموعه چنین رویدادهایی اقتضا می کند که تیم مهندسی تدابیری اتخاذ کند تا در صورت وقوع ایراد امکان قطع جریان سیال در اسرع وقت جود داشته باشد.
هات تپ
بنابراین تیم مهندسی باید تمامی تجهیزات نصب شده در حوالی محل انشعاب گیری را شناسایی کند. باید رصد شود که محلی از خط لوله که عملیات هات تپ روی آن انجام می گیرد چه تجهیزاتی نصب هستند. ولوها و ابزارهای اندازه گیری دقیق، و تجهیزات کنترل کیفی و … مواردی از این دست هستند. تیم مهندسی هات تپ تمامی این تجهیزات را شناسایی می کند، قابلیت هر کدام در قطع اضطراری جریان سیال را می سنجد و بسته به شرایط بحرانی در خصوص هر یک دستور کاری می نویسد. در واقع تیم هات تپ می بایست از امکانات موجود به بهترین نحو ممکن استفاده کند و تجهیزات نصب شده نیز در این شرایط بهترین ابزارا برای قطع اضطراری جریان به شمار می روند.
در این خصوص تیم مهندسی تمامی این تجهیزات را شناسایی می کند و اقدامت لازم برای استفاده از ان ها در مواقع اضطراری را به صورت کامل تدوین می کند. در نهایت نیز این دستورالعمل ها به برنامه ریزان مجتمع صنعتی مذکور جهت اطلاع داده می شود تا رضایت ایشان را در خصوص استفاده از تجهیزات در مواقع اضطراری جلب کنند. نکته مهم در این خصوص جلب رضایت برنامه ریزان و مهندسان مجتمع صنعتی است. در صورت عدم ضایت ایشان استفاده از این تجهیزات مجاز نبوده و تیم هات تپ باید فکر دیگری در این خصوص بکند. ممکن است فرایندهای جاری مجتمع صنعتی مذکور دارای چنان حساسیتی باشد که مهندسین مجتمع حاضر به پذیرش ریسک تعطیل شدن خط نشوند. یا ممکن است شرایط تجهیزات مذکور به نحوی باشد که امکان استفاده اضطراری از آن ها جهت قطع جریان وجود نداشته باشد. چندین اگر و امای دیگر می توان به این ابهامات افزود تا ضرورت اخذ تأییدیه از مشتری جهت استفاده از این تجهیزات توجیه شود.
همراهی و همگامی تیم های مهندسی دو طرف فرایند جزو ضروریات عملیات انشعاب گرم هات تپ می باشد. انتقال داده ها، تواقفات فنی، زمان بندی، استفاده از تجهیزات، برنامه ریزی و مواردی از این دست همگی تابعی از توافقاتی هستند که میان تیم مهندسی اجرای عملیات هات تپ و مهندسین و ناظرین مجتمع صنعتی انجام می شود. گزاردن هیچ گامی بدون این قسم هماهنگی ها قابل توجیه نیست و می بایست تا جای ممکن تمامی مراتب با اخذ رضایت مشتری انجام شود. از سوی دیگر طبیعتاً مجری هات تپ نیز در پیشبرد فرایندها نیازها، ضرورت ها و محذوریت هایی را دارد که مستقیماً وابسته به خدماتی دارد که مجتمع صنعتی در اختیارشان قرار می دهد. در این خصوص نیز تا جای ممکن باید هماهنگی ها صورت گیرد. تعامل میان مهندسین هرگز یک تعامل یکجانبه نیست و به همان میزان که تیم اجرایی هات تپ موظف است بهترین خروجی را در کمترین زمان ممکن در اختیار مجتمع قرار دهد، به همان میزان نیز برای پیشبرد اهداف خود نیازمند تجهیزات و ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری ویژه خواهد بود که فراهم سازی آن ها در اختیار کارفرماست. در این خصوص نیز مهندسی و برنامه ریزان می بایست در تعامل مستمر با یکدیگر ضمن شناسایی نیازهای متقابل بهترین راهکارها و امکانات را برای همدیگر فراهم سازند تا عملیات در نتیجه مساعی مشترک به بهترین نحو ممکن انجام شود.
هات تپ
