هات تپ و خدمات در محل

انجام هر گونه عملیات نگهداری و تعمیرات روی خطوط لوله در مجتمع های پالایشگاهی و پتروشیمی به دو صورت می تواند انجام شود؛ در روش اول قطعه یا بخشی از لوله که قرار است کار تعمیرات یا تعویض قطعات یا هر گونه اقدام اصلاحی دیگر روی آن انجام شود از محل جدا شده و به محل کارگاه ها اعزام می شود تا اقدام اصلاحی روی آن انجام شود. اما در مواردی نظیر هات تپ، استاپل و سایر خدمات در محل، فرایندهای تعمیراتی و تعویضاتی در محل سایت و دقیقا در جایی انجام می شود که لوله، اتصال یا تحهیزات نیازمند سرویس نصب و مستقر می باشند. خدمات ماشینکاری در محل یا هر گونه فرایند in-site دیگر  در شرایطی انجام می شوند که امکان جداسازی لوله یا قطعه از مجموعه وجود ندارد و بنا به هر دلیلی این قطعه باید در سر جای خود باقی بماند. برای مثال ممکن است بریدن یک فلنج از خط لوله به منظور انجام تعمیرات لازم روی آن، فرایندهای جاری فاز مذکور را برای ساعات و چه بسا روزهای متمادی تحت تأثیر قرار دهد، اما اگر سرویس مورد نظر ما به صورت in-site و در همان محل انجام شود، چه بسا بدون وقفه در فرایندهای جاری، تعمیرات لازم نیز روی قطعه انجام خواهد شد.

از جمله سرویس های در محلی که در حوزه های نفت و گاز و پتروشیمی رایج تر بوده و بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند، می توان فرایندهای زیر را برشمرد:

• هات تپ یا انشعاب گیری گرم خطوط لوله که دارای مزایای قابل توجه و مشهود در مقایسه با روش های دیگر انشعاب گیری است. در انشعاب گیری زنده خطوط لوله یا مخازن طبیعتاً امکان بریدن لوله و بردن آن به کارگاه برای نصب یک انشعاب جدید روی آن اصلا امکان پذیر نیست. بریدن آن بخش از لوله که نیاز به انشعاب دارد، به معنای متوقف کردن فعالیت خط برای روزهای متمادی خواهد بود. افزون بر این، علاوه بر هات تپ روش های دیگری نیز برای انشعاب گیری in-site از لوله یا مخزن موجود می باشند که به دلیل وقفه زمانی و هدر رفت هزینه سربار توجیه فنی و اقتصادی ندارند. اما انشعاب گیری گرم که همان هات تپ خوانده می شود هیچ کدام از مشکلات و عیب های فوق را ندارد. با استفاده از تکنولوژی عملیات هات تپ می توان خط لوله را بدون مسدودسازی، بدون وقفه، بدون تعطیل کردن سایر فرایندهای مجتمع و بدون نیاز به نیروی انسانی چندان سوراخ کرده، از آن برش به سایز مورد نیاز برای انشعاب ایحاد کرده و از انشعاب جدید بهره برداری کرد.

برای انجام عملیات هات تپ تجهیزات و دستگاه هات تپ به محل انجام عملیات منتقل می شوند، سپس جوشکاری و سایر فرایندهای لازم برای نصب اتصالات روی خط لوله انجام می شوند و در نهایت دستگاه هات تپ روی مجموعه متصل می شود. لازم به ذکر است تست های فشار و جوش پیشتر روی اتصالات و دستگاه هات تپ انجام شده است و از این رو در فرایند اجرایی کار گرم هات تپ نسبت به تمامی این متغیرها اطمینان داریم. پس از نصب اتصالات و  نصب دستگاه هات تپ، عملیات برش لوله با پیشروی کاتر دستگاه آغاز می شود و به این ترتیب پس از اتمام فرایند برش دستگاه را از روی لوله باز می کنیم تا مجری طرح بتواند از انشعاب جدید ایجاد شده از طریق روش هات تپ بهره برداری نماید.

• انسداد خط لوله از دیگر سرویس های in-site خط لوله است که به لحاظ اجرایی و استانداردهای فنی فرایندی تقریبا مشابه هات تپ است اما اهداف و کاربردهای آن کاملاً متفاوت است. در انسداد خط لوله خط یا بخشی از آن به اهداف متنوع و گوناگون مسدود می شود. ممکن است هدف از انجام این کار انسداد خط لوله به صورت دائمی و انتقال جریان سیال به مجاری جدید باشد. ممکن است انسداد لوله به صورت موقتی و به این منظور باشد که روی بخشی از لوله اقدامات تعمیراتی و تعویض صورت گیرد. در هر صورت، هر یک از این دسته شرایط اقتضائات و فرایندهای اجرایی متفاوتی را خواهند داشت. بدیهی است که انسداد موقتی بخشی از خط لوله دشوارترین روش انسداد خط لوله خواهد بود، خصوصاً در شرایطی که لازم است خط لوله فعالیت خود را ادامه داده و سیال همچنان در خط جاری باشد. در این شرایط فرایند کمی دشوارتر و پیچیده تر خواهد بود. اما در هر صورت رعایت استانداردها و الزامات و استفاده از ظرفیت های مساعد، مجری کار را در انجام عملیات انسداد خط لوله، چه موقتی و چه دائمی موفق می گرداند.

در انسداد خط لوله از عملیات هات تپ نیز استفاده می گردد، چرا که برای دسترسی پذیر کردن به سیال درون لوله و ارسال پلاگ مسدود کننده جهت انسداد خط لوله ابتدا باید عملیات هات تپ روی آن صورت گیرد. هات تپ با ایجاد برش گرم روی لوله، فضای درونی خط لوله را برای انجام فرایندهای مربوط به انسداد خط لوله یا استاپل فراهم می سازد. پس از اتمام هات تپ، پلاگ مسدود کننده از طریق دستگاه استاپل منتقل و به درون لوله هدایت می شود، و در نهایت تا زمانی که موزرد نیباز است در همان محل باقی می ماند.

• ماشینکاری در محل از دیگر خدمات in-site خطوط لوله است. از آن جا که بسیاری از تجهیزات خطوط لوله و مخازن قابل حمل نیستند و در محل نصب گردیده اند، به جای انتقال آن ها به مراکز تعمیری، تجهیزات و دستگاه هایی ساخته شده است که به محل نصب منتقل می شوند و فرایندهای مورد نیاز را در همان محلی انجام می دهند که تحهیزات روی خطوط لوله و مخازن نصب گردیده اند. بسیاری از فرایندها نظیر درون تراشی لوله، تراشکاری قطعات، فرزکاری و از این قبیل دارای دستگاه های ویژه ای هستند که به محل اعزام می شوند و کار تعمیراتی و اقدامات اصلاحی را در همان مکان به انجام می رسانند. برای مثال برای درون تراشی لوله ای که در یک مجموعه و روی خطوط لوله و اتصالات دیگر نصب است، می توان از دستگاه درون تراشی لوله استفاده کرد و با اعزام آن به محل نصب لوله در مجتمع، فرایند را به انجام رساند. یا زمانی که سطح یک تجهیزی نیاز به فرزکاری داشت دستگاه ها به محل اعزام و در همان جا عملیات روی شان انجام می شود.

انجام فرایندهای صنعتی در محل زمانی توجیه دارد که در مقایسه با سایر روش ها دارای صرفه اقتصادی و فنی باشد. در بسیاری از واحدهای کارگاهی یا کارخانه ای که فرایندهایی نظیر مونتاژ و ساخت قطعات و دستگاه ها را بر عهده دارند، شاید این فرایند چندان قابل توجیه نباشد و مجری کار ترجیح دهد قطعات و ماشین آلات را به محل انجام فرایندهای تعمیراتی ببرد. اما در واحدهای عظیمی نظیر پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی و صنایع سنگین که کار مختصات بزرگ دارد و تجهیزات و قطعات قابل حمل و جابجایی نیستند، خدمات در محل نظیر هات تپ، استاپل و ماشین کاری در محل بسیار قابل توجیه هستند. از این رو این دسته واحدها ترجیح می دهند اقدامات اصلاحی در خصوص خطوط لوله، مخازن، اتصالات و قطعات، تجهیزات و ابزارهای بازرسی و … خود را با استفاده از خدمات در محل به انجام برسانند.