ابتدا برای آشتایی بیستر کاربران عزیز باید گفت هات تپ چیست و در ادامه به کاربرد هات تپ رسیدگی کنیم.
هات تپ از جمله سرویس ها و عملیات هایی است که معمولا در واحد ها و صنایع های حاوی خطوط و مسیر لوله و دپارتمان هایی استفاده می شود که خطوط انتقال سیال در آن نقش های مهم و کلیدی و پررنگی را ایفا می کنند. به طور کلی باید گفت که این عملیات و کاربرد هات تپ در خدمات خطوط لوله است و از همین روی اکثرا در مجتمع ها و دفاتر های نفتی و گازی مورد کاربردی دارد. اما به طور کلی هر واحدی ولو خدماتی نیز می تواند به نحوی از سرویس ها و کاربرد هات تپ بهره گیرد.
این عملیات همانطور که از نامش پیداست، هات تپ تشیکل شده از دو کلمه hot به معنای گرم، و tap به معنای انشعاب می باشد. منظور از انشعاب گیری گرم انجام عملیات انشعاب در مواقعی است که محل و موقعیت انشعاب گیری در معرض جرقه، آتش سوزی یا انفجار است. با توجه به این که عملیات انشعاب گیری در معرض آتش سوزی بسیاری قرار دارد این است که در فرایند هات تپ لوله عملیات انشعاب روی خط یا مسیر لوله ای انجام می گیرد که دارای میزانی از سیال روان و در جریان درون خط لوله است. به عبارتی دیگر فن آوری و کاربرد هات تپ به گونه ای طراحی شده است که در زمان جریان سیال درون لوله نیز امکان انشعاب گیری از آن وجود داشته باشد.
مهم ترین کاربرد هات تپ جاری بودن و فعال بودن خط تولید است که برای انشعاب گیری از خط لوله نیازی به قطع کردن سیال از درون لوله نیست. با استفاده از به کار گرفتن عملیات هات تپ لوله می توان یک فرایند با اتصال را به صورت گرم و بدون نیاز به تعطیل کردن و معوق گذاردن سایر فرایندها به انجام رساند و از همین رو می توان هات تپ را از جمله فن آوری های روز و پربازده و همچنین بسیار پرمزیت به شمار آورد.
در خصوص امکان انجام عملیات هات تپ، قطعا باید با توجه به شرایط و اقتضائات ویژه هر فرایند محاسبات و برنامه ریزی های لازم در مراحل انجام کار را مورد بررسی قرار داد. به طور کلی و عمومی کاربرد هات تپ بر روی تمامی خطوط لوله فلزی قابل رویت و انجام است. در این خصوص لوله های کربن استیل، و استنلس استیل فرایند هات تپ ساده تر است و می توان مطمین بود که عملیات با موفقیت انجام می شود. اما در مورد خطوط لوله فلزی که امکان اعوجاج، تغییر شکل و تنش بالا در آن ها وجود دارد شرایط کمی دشوار تر و سخت تر خواهد بود. با این حال می توان تدابیری اندیشید که عملیات هات تپ روی آن ها نیز امکان پذیر و دارای بازده مناسب باشد.
این تدابیر و اندیشه ها می توانند آماده سازی دستگاه هات تپ و استفاده از ابزار و فن آوری هایی باشد که از تنش لوله در حین انجام کار جلوگیری خواهند شد. همچنین نقش اپراتور ها و پرسنل نیروی کار که اجرای عملیات هات تپ لوله را دارند نیز در زمینه کاربرد هات تپ بسیار حائز اهمیت است. آن ها می توانند با توجه به کاربرد هات تپ و با استفاده از روش های مهندسی باردهی به دستگاه را به گونه ای انجام دهند که لوله سالم و بدون ایراد بماند تا خسارات مالی برای مجموعه به وجود نیاورند.
در مورد ایجاد هات تپ خطوط لوله غیر فلزی نظیر خطوط پلی اتیلن نیز انجام فرایند هات تپ دانش و تجربه مهندسی و عملیاتی خاص خود را نیاز دارد. همچنین تیم اجرایی و نیروس انسانی باید با استفاده از روش های مبتکرانه و در نظر گرفتن ندابیر مربوطه فرایند را به گونه ای برنامه ریزی کند که هات تپ روی این دست لوله ها قابل انجام باشد. این قسم خطوط در مقایسه با خطوط لوله فلزی حساسیت بالا تری نسبت به برش دارند. اما می توان با استفاده از روش های متعدد و بهره گیری از مهارت ها، فرایند را به گونه ای انجام داد که کوچک ترین خلل و مشکلی در کار ایجاد نشود.
هات تپ در تمام شرایط قابل انجام نیست و هرگز نباید تصور کرد که تمام خطوط و مسیر های لوله ای در تمام شرایط را می توان با استفاده از روش هات تپ انشعاب گیری کرد، اما باید فراموش نکنید و در نظر داشته باشید که در صورت داشتن مهارت و دانش بالای شرکت ارائه دهنده خدمات هات تپ، می توان از بسیاری از محدودیت ها عبور کرد و به سادگی به کاربرد هات تپ دست یافت تا گره از مشکلاتی که غیر قابل رفع هستند گشود.
به عنوان مثال اجرای عملیات هات تپ کمینه ای از فشار را درون لوله اقتضا می دارد و با توجه به استاندارد های هات تپ نیز تنها زمانی می توان عملیات هات تپ را روی یک خط و مسیر لوله به انجام رساند که کمترین میزان فشار را داشته باشد، اما مجریان مجرب و کارفرمایان متخصص عملیات هات تپ می توانند با استفاده از راهکار های ویژه شرایط را به گونه ای چیده و رقم بزنند که انجام عملیات در فشار های پایین مقدور شود. البته فراموش نکنید که این امر نیز مطالعات امکان سنجی و تدابیر خاص خود را می خواهد و در هر شرایطی امکان پذیر نیست، اما می توان با راه های ابتکاری و ایجاد ایده های نوین دست کم بخشی از فرآیند های از این دست را عملیاتی کرد.
عملیات انشعاب گرم از طریق دستگاه هات تپ و زیر مجموغه های آن انجام می شود.
مولفه های دیگری نیز هستند که انجام پذیری یا عدم امکان انجام هات تپ لوله را تعیین می کنند. انجام دهنده عملیات هات تپ باید با آنالیز شرایط و سنجش تمامی این مولفه ها نسبت به امکان پذیری آن تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
کاربرد هات تپ با انجام صحیح و مطمئن ایجاد انشعاب لوله مستلزم توجه به استاندارد های مختلف خطوط لوله است. استاندارد های جوشکاری و کار گرم روی خطوط لوله دارای سیال، استاندارد های پایپینگ، استاندارد های مرتبط با اتصالات خطوط لوله، استاندارد ها و دستور العمل های فلنج و نیز دستور العمل ها و استاندارد های ایمنی و حفاظت نیروی کار از جمله این موارد مهم است. از آن جا نیز که عملیات هات تپ خطرات بالقوه و شدت بسیار بالا را محتمل می دارد، توجه به این استاندارد ها از مهم ترین وظایفی است که اجرا کنندگان آن باید مورد توجه قرار دهند. آسیب های جانبی از ناحیه هات تپ به شدت بسیار بالایی از بسیاری از عملیات ها و فرآیند های صنعتی دیگر دارند و نباید در خصوص توجه به این استاندارد ها ذره ای اهمال داشت. حفظ ایمنی فرایند و نیروی کار فعال در آن از واجب ترین پیش نیاز های عملیات در هر مرحله از کار است و از این رو هم دانش، هم احتیاط و هم تسلط و اشراف روانی بر کار گرم هات تپ تاثیر دارد و کاربرد هات تپ زمانی خود را بروز می دهد که این موارد در کنار یکدیگر فرایند را به سرانجام دلخواه برسانند.
تبدیل شدن به یک مجری درجه یک و یک کارفرما حرفه ای در عملیات هات تپ نیازمند مهارت، دانش فنی، کسب تجربه عملیاتی، توجه ویژه به این استاندارد ها در تمامی شرایط و نیز رفتار کاری مجریان آن که مبتی بر تعامل با کارفرما، تمرکز و تعهد کاری است می باشد.
