محل فرار اضطراری به جایگاه یا مسیر ویژه ای می گویند که در محیط کاری ایجاد می شود و به کارگران گوشزد می شود تا در صورت وقوع حوادث احتمالی از این محل بگریزند. محل فرار اضراری، مسیری است که کارکنان را به سرعت از محیط حادثه دور می کند و مانع از آسیب و جراحت کارکنان می شود.
همان طور که می دانید عملیات هات تپ نیز دارای اصول و محیط کاری پرریسک و خطرناک است. این عملیات هم به صورت حفاری شده و در عمق زمین، هم در سطح زمین و هم در ارتفاع از سطح زمین انجام می شود. بدیهی است که در صورتی که هات تپ در عمق زمین و یا در ارتفاع از سطح آن در حال اجرا باشد، شرایط کاری مستثنی خواهد بود. شرایط کاری نامتعارف در چنین وضعیت هایی، ایمنی بیش تری را برای حفظ جان کارکنان خواهد طلبید. بنابراین اقدامات ایمنی در این شرایط نسبت به شرایط عادی کار بر روی سطح زمین هم بیشتر است و هم با سخت گیری بیشتری همراه است. محل فرار اضطراری یکی از تدابیر ایمنی است که در شرایط کاری مستثنی اندیشیده می شود.
محل فرار اضطراری
زمانی که انواع عملیات کاری در ارتفاعات و یا در عمق زمین در حال اجرا باشد یک مسیر عمومی برای رفت و آمد کارکنان در نظر گرفته می شود. این مسیر در صورت امکان با استفاده از تجهیزات مخصوصی هموار می شود تا ایمنی لازم برای عبور و مرور کارکنان در محل برقرار شود.
به طور مثال زمانی که محل عملیات در عمق زمین باشد حفاری با استفاده از تجهیزاتی انجام می شود و ممکن است از تجهیزاتی مثل پله های پیش ساخته یا تخته الوارهای بلند برای سهولت در عبور مرور استفاده شود. حتی گاهی اوقات نیز پای تجهیزات راه سازی به میان می آید تا محل عبور و مرور را تا حد ممکن ایمن بسازند.
همچنین زمانی که محل عملیات در ارتفاع باشد با استفاده از تخته های ایمن و محکم و همچنین حفاظ بندی های متعدد محل عبور و مرور را در ارتفاع هموار می سازند. سپس تمامی این مسیرها را به لحاظ استحکام، برآمدگی، شکم دادن یا دست انداز و همچنین سوراخ شدگی یا وجود منافذ مورد بررسی قرار می دهند تا مبادا مورد مخاطره آمیزی در محل تردد وجود داشته باشد.
پس از اینکه محل های عبور و مرور عمومی به طول کامل و با رعایت دستور العمل های ایمنی ساخته شد مخاطرات احتمالی از سوی کار نیز سنجیده می شود. این مخاطرات می توانند مواردی هم چون آتش سوزی، انفجار، وقوع سیل یا آب گرفتگی، پرتاب جرقه، وقوع زلزله و غیره باشند. تمامی این موارد می توانند در بسیاری از محیط های کاری محتمل باشند.
به منظور جلوگیری از به دام افتادن کارکنان پس از بروز حادثه در محل عملیات، مسیری جداگانه را با نام محل فرار اضطراری در محیط های عملیاتی مستقر می سازند. این مسیرها می توانند، پله های اضطراری، نردبان ها، طناب ها و غیره باشند. محل فرار اضراری باید به گونه در مجاورت محل کار ساخته شود که کارکنان بتوانند در صورت بروز حادثه به سرعت و بدون برخورد ناایمن با یکدیگر از آن خارج شوند. این مسیر در نزدیکی محل احتمالی حادثه تعبیه می شود تا اگر هر کدام از موراد ناایمن رخ داد کارکنان بتوانند به توسط آن از محل حادثه دور شوند.
عملیات هات تپ عملیاتی است که بسیاری از پروژه های آن بر روی خطوط لوله ای انجام می شود که کار بر روی آن ها با ریسک زیادی همراه است. بسیاری از این خطوط لوله حاوی سیالاتی هستند که دمای آن ها بسیار بالا است و بسیاری از این سیالات ماهیتی دارند که به سرعت دچار اشتعال و انفجار می شوند. لوله های حاوی سیالات گازی ریسک کاری بیش تری را به دنبال دارند چون گازها همیشه ماهیت فعال تری نسبت به سیالات مایع دارند.
هان طور که می دانید در عملیات هات تپ بر روی خط لوله عملیات جوشکاری انجام می دهند تا اتصالات را بر روی لوله نصب کنند. جوشکاری می تواند یکی از عوامل حادثه آفرین در صورت بروز هرگونه سهل انگاری باشد. برش با دستگاه هات تپ بر روی خط لوله عاملی است که زاینده ی دمای بالایی خواهد بود. همین دما در برخورد با دمای سیال نیز می تواند خطر آفرین باشد. به همین منظور محل فرار اضطراری را برای ایمنی بیشتر کارکنان در محل مسیر دهی می کنند.
محل فرار اضطراری در عملیات هات تپ که در عمق زمین در حال اجرا باشد مجزا از محل عبور مرور کلی و عمومی تعبیه و مسیردهی می شود. سپس کارکنان توجیه خواهند شد که در محل از هرگونه حرکت اضافه و دارای تنش خودداری کنند. کارکنان از محل عمومی عبور و مرور تردد می کنند و وسایل و تجهیزات را از همین محل به فاز عملیاتی بر روی خط لوله انتقال می دهند اما در صورت بروز حادثه باید از مسیر دیگری که آن ها را سریع و ایمن از محل حادثه دور می کند، بگریزند. این مسیر محل فرار اضطراری در هات تپ است و راهی است که می تواند توسط نردبان و تخته الوار تجهیز شود تا عبور کارکنان از آن در زمان وقوع حادثه راحت تر باشد.
در هات تپ مرتفع نیز ممکن است نردبان ها یا طناب های فرود اضراری در نزدیکی محل کار تعبیه شوند تا کارکنان را از آسیب و جراحت بر حذر دارند. محل فرار اضطراری تنها یکی از مواردی است که در جهت ارتقای ایمنی کاری در محیط هات تپ مسیربندی می شود.
خطرات عملیاتی هات تپ بر کارکنان آن پوشیده نیست و تمامی آن ها با رعایت نکات ایمنی و بر طرف کردن مسائل ناایمن و همچنین با استفاده از دانش و تجربه ی خود توانسته اند بسیاری از پروژه های تپ را با صحت عملکرد صد در صدی به پایان برسانند.
