عملیات هات تپ از فرایندهایی است که معمولا روی خطوط لوله فلزی از جنس استیل و کربن استیل انجام می شود. اما این بدان معنا نیست که نمی توان انشعاب گیری گرم هات تپ را روی سایر خطوط لوله نظیر خط لوله grp به انجام رساند. اگر مجری عملیات انشعاب گیری هات تپ تبحر و دانش لازم جهت انجام کار گرم انشعاب روی خط لوله حاوی سیال را داشته باشد، می تواند با لحاظ کردن مولفه های فنی در شاخص های مهندسی عملیات هایی از این دست را نیز با بیشترین ضریب اطمینان به انجام برساند. شرکت پیشگام صنعت ابزار در پروژه اخیر خود موفق به انجام هات تپ روی خط لوله grp شده است.

شرکت پیشگام صنعت ابزار سابقه درخشانی در انجام عملیات هات تپ روی خطوط لوله غیر فلزی دارد. عملیات های انشعاب گیری متعدد این شرکت روی خطوط لوله پلی اتیلن و نظایر آن بخشی از این سابقه محسوب می شود و اکنون با گذر سال ها انشعاب های گرفته شده و اتصالات نصب شده روی آن ها با بهترین کیفیت عملکرد خود را ادامه می دهند. اما در خصوص خطوط لوله grp این شرکت اولین تجربه اش را ضمن همکاری با شرگت فراسان شیراز به دست آورد. خطوط لوله  GRP (Glass Reinforced Polymer Pipes) لوله های کامپوزیتی با ساختاری چند ماده هستند که دارای ساختار یکپارچه و همگنی نیستند و همین امر برش گرم به صورت یکنواخت را روی آن ها دشوار می سازد. در خطوط لوله grp مولکول های اجزای تشکیل دهنده با هم پیوند برقرار نمی کنند بلکه در لایه های مرزی یکدیگر به هم متصل می شوند.

هات تپ پیشگام grp

مزیت خطوط لوله grp در این است که در مقایسه با خطوط لوله فلزی نظیر کربن استیل و استنلس استیل ضریب مقاومت بسیار بیشتری در برابر خوردگی دارند. همچنین خطوط لوله grp و اتصالاتی از این جنس بر حسب طراحی و نقشه می توانند به صورت همگن و یک نکه ساخته شوند در حالی که بسیاری از خطوط لوله فلزی از روش هایی نظیر نورد و جوشکاری اسمبل می شوند. این امر در خصوص خطوط لوله و اتصالاتی که با فن آوری فورج ساخته می شوند صدق نمی کند، اما در اغلب موارد خطوط لوله و خصوصاض اتصالات با فن آوری نورد و جوشکاری ساخته می شوند. فراوردهای لوله grp در مقایسه با این دست محصولات دارای مزیت همگنی هستند.

با این حال و بنا به دلایل متعدد کمتر از خطوط لوله grp در صنایع نفت و گاز استفاده می شود و شرکت پیشگام صنعت ابزار نیز با وجود تجربه سال های متمادی فعالیت در حوزه های نفت و گاز و پتروشیمی، در سال ۱۳۹۷ برای اولین بار سفارش انجام عملیات هات تپ روی خطوط لوله grp را دریافت کرد. پیرو دریافت این سفارش بلافاصله مطالعات مهندسی و امکان سنجی جهت انجام عملیات هات تپ روی خط لوله مذکور آغاز شد و مختصات کار به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفت.

محاسبات لازم جهت آنالیز اتصال مورد استفاده جهت انشعاب گیری در این شرایط از نکات مهمی به شمار می رود که عدم توجه به آن می تواند تبعات زیان آوری برای عملیات هات تپ داشته باشد. هر گونه ایراد از جانب اتصال بدون شک عملیات هات تپ را دچار مشکل خواهد کرد. از دیگر نکاتی که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد نحوه قرار دادن دستگاه هات تپ روی اتصال به نحوی است که آسیبی به مجموعه وارد نشود.

در هر صورت پیرو هماهنگی ها و تبادل نظرات فنی و مهندسی با تیم مهندسی شرکت فراسان شیراز ترتیبات لازم جهت انجام عملیات هات تپ فراهم شد و دستگاه پس از آماده سازی به محل انجام کار گرم هات تپ ارسال شد. در اماده سازی دستگاه هات تپ باید به تمامی فاکتورهای کار روی این دست خطوط لوله توجه می شد. نحوه نصب آن روی اتصالی که از جنس لوله grp بود، چگونگی استقرار دستگاه به صورتی که کمترین فشار روی مجموعه وارد شود و مهم تر از همه، نحوه باردهی به دستگاه هات تپ و پیشروی آن جهت برش کامل لوله از نکاتی بودند که بی توجهی به هر یک مصادف با نقص عملیات بود.

با توجه به جنس ویژه خطوط لوله grp عملیات هات تپ باید به گونه ای انجام می شد که در حین برش لوله توسط دستگاه، دچار شکستگی، خوردشدگی و گسستن الیاف های لوله در مجاورت محل انجام هات تپ روی ندهد. به همین دلایل محاسبه میزان باردهی به دستگاه، سرعت آن، استمرار یا عدم استمرار آن، تنظیم فشار سیال هیدرولیک محرک دستگاه هات تپ به شکل ایده آل و مواردی از این دست نکاتی بود که پیش از آغاز کار نسبت به آن پیش بینی های لازم انجام گرفته بود.

عملیات هات تپ روی خط لوله ۴۸ اینچی grp انجام می شد و سایز انشعاب نیز ۴۸ اینچ بود. این امر بر ضریب حساسیت کار بسیار می افزود چرا که عملیات های سایز به سایز همواره دشواری های بیشتری نسبت به هات تپ ردیوس سایز دارند. پس از انجام محاسبات لازم و تدوین دستورالعمل لازمه، تیم اجرایی هات تپ به همراه دستگاه و موتور پاور یونیت هیدرولیکی محرک دستگاه هات تپ به محل اعزام شدند. عملیات انشعاب گیری با توجه به محاسبات صورت گرفته بدون کوچک ترین ایراد و تماماً طبق پیش بینی های صورت گرفته به انجام رسید.

هات تپ لوله grp فراسان شیراز

شرکت پیشگام صنعت ابزار با توجه به روند و سیاست راهبردی خود مبتنی بر نوآوری و پذیرفتن ریسک فرایندهای جدید، البته ضمن رعایت کلیه استانداردها و لحاظ کردن تمامی الزامات ایمنی و فنی، طی سالهای فعالیت خود توانسته است ابتکارات زیادی از این دست را به انجام برساند و گستره هات تپ را به شرایط و موقعیت هایی بگسترد که دستکم بر حسب اطلاعات موجود تا کنون بدان دسترسی نبوده است. دستاورد اخیر یعنی انجام عملیات هات تپ روی خط لوله grp حاوی سیال با همکاری، مساعدت و ضمن حسن اعتماد شرکت فراسان شیراز به انجام رسید که شایسته تقدیر و ستایش است. امید است واحدهای صنعتی بدین گونه ضمن تبادل اطلاعات و انتقال دستاوردهای فنی و عملیاتی به همدیگر از مزیت های هر یک بهره برده و سطح فن آوری های ملی را ضمن مساعی مشترک ارتقا دهند. شرکت پیشگام صنعت ابزار همچون این مورد که اولین تجربه هات تپ روی خطوط لوله grp به شمار می رفت آماده است با دیگر واحدهای صنعتی نیز تبادل و همکاری داشته باشد تا تجارب و مهارت های حاصل شده با دیگر زحمتکشان حوزه صنعت به اشتراک گذاشته شود.