هات تپ خطوط لوله و مخازن همچون هر شاخه صنعتی دیگر نیازمند طرح و برنامه های دقیق و جامع است. اصولاً تفاوت فرایندهایی که ماهیت پروژه ای دارند، نظیر هات تپ، با فرایندهایی که بیشتر جنبه تولیدی و روتین دارند این است که برای عملیات های پروژه ای طرح و برنامه مدام و مستمر تغییر و تحول می یابد و از این رو مدیریت این گونه فرایندها نیاز به ابتکار عمل، فرصت شناسی و تجربه بالا دارد. اگر یک خط تولید ر فرض بگیریم که محصولی مشخص یا محصولاتی هم خانواده با تنوع جزئی تولید می کنند اتخاذ الگوهایی برای تبیین عملکرد خط در آینده به هیچ عنوان کار دشواری نخواهد بود. تکنیک هایی نظیر زمان سنجی و کنترل کیفیت و نظایر آن می تواند ما را در کنترل و مدیریت کامل فرایندهای مربوط به خط مذکور یاری رسانند به طوری که کاملاً بر فرایندهای مربوط به تولید محصول مذکور نظارت و اشراف داشته باشیم.

در مثابل فرایندهایی که ماهیت عملیاتی و پروژه ای داشته بسته به شرایط کار، ماهیت شان نیز تغییر می کند الزامات و محدودیت های متفاوت و خاص خود را می طلیند. عملیات انشعاب گیری گرم یا هات تپ از آن دست فرایندهایی است که دارای چین شرایطی می باشد. به اقتضای هر پروژه هات تپ بخش اعظم شرایط و مشخصه های اعم از فنی، محیطی، ایمنی و انسانی تغییر می یابد و از این رو ادعای اشراف مدیریتی بر فرایندهایی نظیر هات تپ چندان قابل توجیه نمی باشد، چون فرایندها از پیش به صورت دقیق تجربه نشده اند و هر فرایند شرایط خاص خود را دارد. بر حسب هر عملیات جدید طبیعتاً شما کار روی لوله و مخزنی جدید در ارتفاع و زاویه ای متفاوت و دارای سیال های متفاوت را تجربه می کنید. فشار سیال و میزان جریان آن درون خط، شرایط محیطی مجتمع صنعتی که در آن می بایست عملیات هات تپ صورت گیرد، ارتفاع یا عمق محل انجام عملیات انشعاب گیری، نظام مدیریتی مجتمع و توانمندی های برنامه ریزی آن از جمله متغیرهایی محسوب می شوند که انجام عملیات هات تپ به نحو موفق تابعی از آن ها محسوب می شود. بدون لحاظ کردن این فاکتورها امکان تدوین یک طرح و برنامه مشخص برای انجام عملیات هات تپ وجود نخواهد داشت و از این رو مجریان و پیمانکاران عملیات انشعاب گیری گرم یا هات تپ باید پیش از آغاز کار در مرحله تدوین دستورالعمل ها نسبت به مراتب و مراحل انجام کار پیش بینی های لازم را صورت داده باشند.

مدیریت و بازرسی فرایندها، نظارت بر الگوهای طراحی و ساخت و اجرا، پایش فرایندها و رفع عیوب احتمالی، برقراری جلسات بازنگری مدیریت و  جلسات کمیته بحران، به منظور بازنگری فرایندها، مرور عیوب و حوادث روی داده و پیشگیری از بروز معایب و ایرادات و حوادث جدید اجزایی بی بدیل در فرایندهای مهندسی هات تپ محسوب می شوند و غفلت از این موارد، حکم گشادن مجاری بروز بحران های جدید در عملیات های انشعاب گرم هات تپ را دارد. انشعاب گرم یا هات تپ گیری یک فرایند با مولفه های متعدد است. نکته آن که شاخص های فنی و ایمنی و زسیت محیطی در هات تپ آن چنان در هم تنیده اند که نمی توان مرزی مشخص میان شان برقرار کرد. برای مثال بدون فراهم کردن شرایط زیست محیطی و زدودن آلاینده های محیطی که بر کارهایی نظیر جوشکاری اتصالاتی نظیر اسپلیت تی یا سدل نیپل روی لوله اثر منفی می گذارند، نمی توان این فرایند اجرایی را به انجام رساند و از همین رو عطف توجه به شاخص های فنی در کنار ایمنی مقوله ای بی بدیل در فرایند هات تپ است.

فرایندهای مدیریتی در هر واحد صنعتی و خدماتی، به فرایندهایی گفته می شود که در راستای نظارت، کنترل و پایش فرایندهای اصلی تدوین و طرح ریزی میشوند. به عبارتی طرح و برنامه انجام مراحل کار چه به لحاظ فنی، چه به لحاظ زمانی، و چه به لحاظ چینش و استفاده از نیروی انسانی و تجهیزات پیش از انجام عملیات هات تپ تدوین می شود و سپس در فازهای اجرایی کلیه مراحل و مراتب مورد نظارت دقیق قرار می گیرد. اصولاً چنان که اشاره شد امکان ارائه یک طرح زمانبدی دقیق برای انجام مراحل عملیات هات تپ وجود ندارد، چرا که متغیرهای متعددی مانع پیش بینی پذیر شدن فرایندها می شوند. از جمله این متغیرها می توان به شرایط کاری مجتمع صنعتی اشاره کرد. ممکن است زمان بندی مجری عملیات هات تپ به گونه ای در فاز اجرایی عملیاتی شود که به تداخل در فرایندهای جاری مجتمع صنعتی بخورد. در این شرایط مطمئناً طرح ها و برنامه های زمان بندی پیشین دچار ایراد خواهند شد. مواردی پیش آمده است که برای مثال اتصالات نظیر اسپلیت تی ساخته و نصب شده، و دستگاه هات تپ برای انجام عملیات آماده سازی شده است، اما مجتمع صنعتی بنا به دلایل خاص خود در موعد انجام عملیات هات تپ تغییراتی در برنامه های کاری خود ایجاد کرده است و برای مثال تصمیم به افت فشار خطی را گرفته است که می بایست عملیات انشعاب گرم هات تپ روی آن انجام شود. در چنین شرایطی طبیعی است که امکان انجام عملیات در موعد تعیین شده وجود ندارد.

یا برای مثال می توان شرایطی را تصور کرد که بخشی از تأسیسات و تجهیزات می باید توسط کارفرما تهیه شود اما به دلیل تعلل یا بروز هر گونه ایراد در تحویل به موقع تأسیسات و تجهیزات مذکور عملیات با وقفه دچار می شود. برای نمونه می توان تجارب متعددی از عملیات هایی که شرکت پیشگام صنعت ابزار داشته است، علی الخصوص در زمینه تأمین تجهیزات را برشمرد. در موارد متعدد کارفرما به دلیل ارسال و تحویل ولوهای نامناسب برای انجام عملیات هات تپ، فرایند را با وقفه دچار کرده است و در این شرایط نیز چاره ای جز صبر و انتظار برای رفع مشکل وجود نخواهد داشت. در مواردی دیگر می توان به نقص در تحویل تأسیسات اشساره کرد. ممکن است برق ارسالی یا سایر منابع انرژی جهت انجام عملیات هات تپ پاسخگوی نیاز عملیاتی مجری هات تپ نباشند و در این شرایط نیز ما دچار ایراد و اشکال در انجام به موقع عملیات خواهیم شد.

هات تپ

از سوی دیگر موارد غیر قابل پیش بینی فقط به تعامل اجرایی مجری هات تپ و کارفرما باز نمی گردد؛ برخی مواقع مشخصه های فنی یک واحد صنعتی و محیطی که عملیات انشعاب گرم می بایسست روی آن صورت گیرد نیز در اتخاذ رویکرد مدیریت مشخص نسبت به منابع و فرایندها دخیل است. برای مثال در موارد متعدد پیش آمده است که تمام آیتم های فنی اجرای کار پیش بینی شده است اما در محل انجام عملیات به دلایلی نظیر خوردگی و ایراداتی از این نظیر روی لوله فرایند هات تپ با مشکلاتی مواجه می شود. یا تأسیسات و تجهیزات در فرایندهای طولانی نگهداری و تعمیرات دچار فرسودگی شده اند به طوری که در فرایندهای آزمایشی خود را بروز نمی دهند اما حین انجام عملیات هات تپ و هر کدام از فازهای آن ایراد مذکور بروز یافته و عملیات با اختلال مواجه خواهد شد. برای نمونه می توان به بروز نشتی در کانکتورهای انتقال روغن هیدرولیک از پاورپک به دستگاه هات تپ اشاره کرد که باعث کاهش فشار باردهی و اختلال در فرایند می شوند. یا برای مثالی دیگر می توان به بروز آسیب در موتور پاورپک حین انجام عملیات  اشاره کرد که فرایند را محتل خواهد کرد. البته لازم به توضیح است که در صورت وجود یک برنامه نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه دقیق بروز این گونه مشکلات به حد اقل خود می رسد اما حتی با اتخاذ این تدابیر نیز بنا به شرایطی ممکن است ایرادات مذکور خود را نشان دهند. ممکن است فشار سیال یا ضخامت لوله و مواردی از این دست بالا بوده و تیم مهندسی و فنی نسبت به تخمین فرایند آمده سازی تجهیزات دچار اشتباهات ولو جزئی شده باشد. تمام موارد از این دست باعث آسیب دیدن فرایند و اختلا در کار خواهد شد و طبیعتاً مدیریت فرایند را زیر سؤال خواهد برد. در مواجهه با شرایطی از این قبیل بهترین راهکار داشتن یک الگوی جامع مدیریتی برای نظارت و کنترل تمامی مراتب و جنبه های عملیات انشعاب گرم هات تپ است. در این الگو هیچ کدام از زیر گروه ها نباید مغفول بمانند چرا که بر حسب تجربه کوچک ترین فرایندهای مربوط به عملیات هات تپ اهمیتی به همان میزان از مهم ترین فرایندهای آن دارند. این طرح و الگوی مدیریت جهت انجام عملیات هات تپ باید شاخص ها ومؤلفه های زیر را داشته باشد:

مدیریت فنی: مدیریت فنی فرایندها پیچیده ترین بخش در فاز مدیریت و برنامه ریزی محسوب می شود که شامل دریافت اطلاعات دقیق فنی از کارفرما وتجزیه و تحلیل دقیق داده ها توسط تیم های مهندسی متبحر می باشد. در این خصوص باید تمامی مؤلفه های خط لوله یا مخزن شامل فشار و دما، ضخامت و جریان، ارتفاع و زاویه انجام هات تپ، افقی یا عمودی بودن، نوع اتصال مورد استفاده و لازم برای انجام عملیات هات تپ و موارد متعدد دیگر به دقت مورد پایش، آنالیز و مشورت قرار گیرند تا بهترین خروجی برنامه ریزی فنی حاصل شود. پس از جمع بندی باید در خصوص روند اجرای هر یک از مراتب با حساسیت برنامه ریزی کرد. تدوین نمودارهای کنترل جریان فرایندها و عملیات ها از الزامات محسوب می شود که مدیریت فنی را نسبت به مراحل اجرایی و ترتیب و تقدم آن ها مطلع و شفاف می سازد. مشاوره و به بحث گذاشتن خروجی مطالعات با کارفرمایان نیز بخشی از فرایند مدیریت فنی محسوب می شود که به منظور انجام هماهنگی ها و حصول توافقات و اخذ تأییدیه فنی صورت می گیرد.

مدیریت زمانی: درست است که بسیاری از فرایندها در عملیات هات تپ به لحاظ زمانی قابل برآورد دقیق نیستند اما می توان تخمینی تقریبی از آن ها ارائه داد. در صنایع تولیدی و تولید انبوه به دلیل تکرارپذیری یک فرایند واحد می توان زمان استاندارد آن را استخراج و فرایند برنامه ریزی را به دقیق ترین شکل ممکن انجام داد اما در خصوص عملیات هایی با ماهیت ویژه نظیر هات تپ انجام این کار امکان ناپذیر است. با این وجود می بایست با بهینه ساختن شرایط و استفاده از بهترین و متبحرترین نیروی انسانی جهت انجام کلیه مراحل انجام فریاند اعم از ساخت اسپلیت تی، نصب آن روی لوله و جوشکاری آن، و در نهایت انجام عملیات هات تپ زمان را به بهینه تری شکل ممکن صرف کرد. ضمن این که نیروی انسانی متبحر دارای این قابلیت می باشد که بنا به تجربه خود و با رؤیت شرایط انجام کار تخمینی تقریباً دقیق از فرایندهای فنی مربوط به خود ارائه دهد. از این رو بازدید از سایت پیش از انجام برنامه ریزی و حتی الامکان بردن اپراتورهای مجری فرایندها برای برآورد شرایط توصیه می شود. این کار به تسهیل فرایندهای برنامه ریزی و مدیریتی بسیار کمک خواهد کرد.

مدیریت منابع انسانی: از جمله موارد مهم در پیشبرد عملیات هات تپ به بهترین شکل ممکن مدیریت نیروی انسانی دخیل در فرایند خواهد بود. مدیر فرایند باید بهترین و مناسب ترین اپراتورها برای انجام عملیات به خصوص هات تپ را برگزیند. در خصوص تعداد نفرات لازم برای هر فرایند، و وظیفه و قابلیت هایی که برای انجام وظیفه مذکور می بایست داشته باشند برآوردهای کامل می باید صورت گرفته شده باشد. پس از طی این مراحل نظارت بر روند اجرایی کارهای زیر نظر اپراتورها از دیگر موارد مهم مدیریتی در فرایند هات تپ قلمداد می شود. ضمن این که حفاظت از نیروی کار و تأمین بهترین شرایط کاری و رفاهی خصوصاً در زمان های استراحت و غیر کاری امری بسیار مهم تلقی می شود و هرگز نباید نسبت به آن بی توجه بود. نیروی کار سرمایه مجری هات تپ جهت انجام عملیات می باشد و به دلیل ویژه و خطرناک بودن ماهیت عملیات انشعاب گرم هات تپ بهترین تسهیلات برای اپراتورها می بایست فراهم شود.

عملیات هات تپ

مدیریت تجهیزات و تأسیسات: چنان که اشاره شد تجهیزات و تأسیسات به ظاهر جزو لوازم جانبی در فرایند هات تپ محسوب می شوند اما تجربه ثابت کرده است که اهمال نسبت به آن ها عواقب آشکارا مخربی در پیشبرد عملیات انشعاب گرم خواهد داشت. یکی از وظایف مدیریت در این خصوص این است که خروجی های واحدهای طراحی و برنامه ریزی را دقیقا به لحاظ تدوین و تدقیق لیست ابزار و مواد مورد بررسی قرار دهد. طراحان و برنامه ریزان فنی هر یک فرایندها باید کلیه تجهیزات و مواد و متریال ها و تأسیسات مورد نیاز برای انجام هر فرایند را به صورت دقیق و با شرح جزئیات ذکر کرده باشند تا در فاز آماده سازی و در هنگام انجام و اجزای فرایندها با مشکلی مواجه نشویم. در این خصوص مدیریت تجهیزات باید حساسیت ویژه داشته باشد. همچنین در خصوص صحت فنی تجهیزات نیز می باید به همین اندازه دقت و خساسیت به خرج داد. چه بسا تجهیزاتی دارای شرایط مد نظر طراح باسشند اما در عملکرد دچار ایراد باشند. بنابراین باید نسبت به صحت عملکرد تجهیزات و تأسیسات و مواد و ابزار اطمینان حاصل کرد. انجام تست های ولو جزئی و چه بسا بازرسی های چشمی  و مواردی از این قبیل بر رسیدن به این هدف کمک خواهد کرد.

البته باید اشاره کرد که این ساز و کارهای مدیریتی جنبه اجرایی موفقی نخواهند داشت مگر آن که روش های انجام خر یک از فرایندها، و مهم تر از آن ها، روش های مدیریت نظارت بر فرایندها پیشاپیش برنامه ریزی شده باشند. مدیریت پیش از نظارت بر حسن اجرای عملیات هات تپ، باید خود دارای یک ساز و کار و روش مدیریتی مشخص باشد تا بتواند بر حسب یک چارچوب روشی مشخص فرایند برنامه ریزی، مدیریت و پایش فرایندهای صنعتی را به انجام برساند.